6

Hajdelberg je sedište jedne od najstarijih obrazovnih institucija u Evropi, „Univerziteta Rupreht-Karl“, osnovanog 1386. godine, poznatog i kao Univerzitet u Hajdelbergu. U njemu su delovali neki od najpoznatijih mislilaca i naučnika svih vremena: Georg Vilhelm Fridrih Hegel, Hans Georg Gadamer, Jirgen Habermas, Karl Oto Apel i Hana Arent. Jedan od njegovih studenata, Karl fon Drajs je 1817. patentirao bicikl. Na ovom univerzitetu, hemičari Poselt i Riman su otkrili da je nikotin glavni farmakološki aktivni sastojak duvana. I pored ovako značajnih dostignuća i visoke reputacije profesora, univerzitet je bio prva obrazovna institucija koja je izbacila sve studente i profesore jevrejskog porekla kada su nacisti došli na vlast.

Na Univerzitetu se danas nalaze mnogobrojne naučne institucije: evropska molekularno-biološka laboratorija, evropska molekularno-biološka organizacija, nemački centar za istraživanje raka, Instituti Maksa Planka za medicinska istraživanja, astronomiju, nuklearnu fiziku i komparativno javno i međunarodno pravo. Kroz univerzitet su prošli brojni Nobelovci: Oto Mejerhof, Volfgang Keterle, Georg Vitig i Karl Boš, kao i Robert Vilhelm Bunzen.

Na tom univerzitetu, sredinom i krajem 19. veka studirali su i neki od prvih Srba poslatih na školovanje u zapadnu Evropu, kao Kosta Cukić, Jovan Ristić, Jevrem Grujić, Ljubomir Kaljević, Sima Trojanović, Vladimir Jakšić, Ljubomir Nenadović, Svetozar Marković, Dimitrije Matić, Aćim Čumić i Tatomir Anđelić.

1

Hajdelberg na reci Nekar se nalazi u pokrajini Baden – Virtemberg, a jedan je od najstarijih gradova koji se prvi put pominje u 12. veku. Dokazi o naseljenosti ovog područja potiču još iz vremena praistorije. Vilica  ,,Hajdelberškog’’ čoveka, pronađena 1907. godine u blizini Heidelberga, stara je oko 600 000 godina, a pripadala je homo erektusu  i najraniji je dokaz postojanja ljudskog pretka u Evropi.

Na ovom mestu, u 5. veku p.n.e. Kelti grade tvrđavu, koju iz neobjašnjenih razloga,  napuštaju dvesta godina kasnije. Tokom četrdesetih godina nove ere Rimljani na tom mestu grade svoje uporište i prvi drveni most. Rimljani ovdje ostaju do 260. godine, kada utvrđenje zauzimaju germanska plemena. U 5. veku nove ere počinje era današnjeg Hajdelberga. Tadašnje seoce Berghaim (doslovno „kuća na brdu“) prvi put pomenuto 769. godine, sada je centar modernog grada. Prvo spominjanje grada Heidelberga u pisanoj formi otkriveno je u dokumentima opatije Schönau, koja datiraju iz 1196. godine, što se i danas smatra godinom osnivanja grada, iako arheološki nalazi idu dublje u prošlost.

3

Stari grad, sa najdužom pešačkom zonom u Evropi, predstavlja veoma atraktivnu mešavinu srednjevekovnog i modernog. Takozvani Marstall, građevina u neoklasičnom stilu iz 19. veka, bio je skladište oružja za odbranu hajdelberškog dvorca, kasnije magacin, a od 1971. se koristi kao univerzitetski auditorijum. Kuća viteza sv. Georga (Zum Ritter Sankt Georg), izgrađena u stilu kasne renesanse je jedna od malobrojnih građevina koja je preživela rat za nasledstvo i jedan je od najstarijih hotela koji neprekidno radi već 300 godina.

Iznad reke, na strmom brdu obraslom šumom zvanom Kraljevski presto (Königstuhl), dominiraju ruševine Hajdelberške palate. Stari veličanstveni plemićki dvorac još uvek delimično u ruševinama nekada je oduševljavao barokne pesnike. Oko 1000 stepenica pored starih zdanja i palata odvešće vas do zamka. U zamku se nalazi muzej nemačke farmacije, kao i jedna od nastarijih ali sigurno najvećih bačvi za vino od 195 000 litara.

2

Zamak je prvobitno bio podeljen na prizemlje zidano od kamena i gornje spratove od drveta. Postoje predanja koja kažu da je princ Filip (1476 – 1508) naredio da se pri gradnji dvorane ugrade stubovi koji su navodno bili iz srušene palate Karla Velikog. U dokumentima iz 1303. spomenuta su dva dvorca: jedan negde u brdima (uništen eksplozijom baruta 1537. godine) i drugi, niži, na čijem je mestu današnji zamak. Donja palata i njeni vrtovi srušeni su nekoliko puta (za vreme tridesetogodišnjeg rata i rata za nasledstvo Pfalza). Kada je palatu pokušao da rekonstruiše izborni princ Karl Teodor, tokom rekonstrukcije 1764. godine, naišla je snažna  oluja i od udara groma zapalila se i izgorela je gotovo cela konstrukcija. Rekonstrukcija je propala, a palata prepuštena propadanju ostavši kao najčuvenija ruševina doba romantizma. Kasnije se koristila kao izvor kamena za gradnju – od njenog kamena napravljene su mnoge kuće u Heidelbergu. Ipak, grof  Karlo de Graimberga je zaustavio od 1800. godine uništavanje ostataka zamka.

Od tada pa do danas, palata je konstantno u fazi rekonstrukcije. Kraljevska dvorana  izgrađena 1934. godine, danas se koristi za razne festivale, prijeme, balove i pozorišne predstave. Leti, tokom festivala, u dvorištu dvorca održavaju se koncerti, opere i mjuzikli. Iznad dvorca prolazi brdska žičara koja ide sa trga Kornmarkt ka vrhu brda Königstuhl. Delimično u upotrebi, delimično u fazi konzervacije i delom kao veličanstvena ruševina, zamak pruža uživanje svačijem oku. Odavde je prelepi panoramski pogled na crvene krovove starog grada, reku Nekar i impresivni stari most. Preko mosta na severnoj obali Nekara se prostire šumovito brdo Heiligenberg ili Brdo svetaca sa čuvenom šetačkom stazom “Aleja filozofa”. Ova aleja je dobila ime zahvaljujući filozofima i profesorima koji su baš na tom mestu šetali i razgovarali. Sa nje se pruža divan pogled na stari grad i dvorac, a na vrhu brda i danas postoje ostaci  iz vremena Kelta (tvrđave i hrama za molitvu).

5

Hajdelberg je bio i ostao centar društvenih nauka još od osnivanja univerziteta 1386. godine. U to vreme bio je treći univerzitet na području Svetog rimskog carstva (posle Beča i Praga). U vreme humanizma i renesanse (XV-XVI vek) ovde su se vodile najžešće rasprave između Luterana i Kalvinista. Tu je 1518 godinebio pozvan Martin Luter da obrazloži i brani svoje poglede i učenje. Moderni univerzitet potiče iz 1712 godine., a u njemu su stvarali neki od najpoznatijih filozofa i naučnika koji su doprineli da univerzitet dobije reputaciju “kraljevske rezidencije intelekta.

Na ovu bogatu prošlost podseća nas jedna od najstarijih biblioteka na svetu osnovana daleke 1421. godine, koja je i danas potpuno nedirnuta, zatim, univerzitetski muzej, ali i studentski zatvor koji je uglavnom služio za trežnjenje pijanih i malo bučnijih studenata.

4

Industrijska revolucija XIX veka nije ostavila mnogo tragova. Danas je 81,8% svih stanovnika zaposleno u tercijarnom sektoru ukljujući i turizam. Kao ostatak iz perioda romantizma, Hajdelberg je širom sveta promovisan kao grad romantike, što privlači više od 3,5 miliona turista svake godine. U proleće se održava festival klasične muzike “Hajdelberško proleće” kao i međunarodni sajam uskršnjih jaja. Prve subote u junu i septembru kao i druge subote u julu, dvorac i stari most su osvetleni svetlima i vatrometom. Jesenji festival u starom gradu u septembru uključuje i srednjovjekovni sajam gdje se mogu naći umetnički radovi i rukotvorine, kao i suveniri.

Prijavite se na newsletter i dobijajte na svoj i-mejl nove tekstove o učenju nemačkog jezika.

    ucenje-nemackog-jezika-beograd-popust